Υπεροχή

(Photo: EU Commission)
Η υπεροχή αναφέρεται στη σειρά προτεραιότητας.

Το κοινοτικό δίκαιο έχει υπεροχή, άρα υπερισχύει, έναντι των εθνικών δικαίων.
Η αρχή αυτή διατυπώθηκε για πρώτη φορά από το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης στις απόφασεις που εξέδωσε σχετικά με την υπόθεση van Gend&Loos κατά Ολλανδίας το 1963 και Costa κατά Enel το 1964. Η υπεροχή αναφέρεται επίσης ως αρχή της ανωτερότητας ή της κυριαρχίας του κοινοτικού δικαίου και είναι αντίστοιχη με την ανωτερότητα του ομοσπονδιακού δικαίου έναντι των νόμων των πολιτειών ή των περιφερειών σε κράτη όμως οι ΗΠΑ, ο Καναδάς, η Ινδία, η Γερμανία και η Ρωσία.

Το 1970, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης αποφάνθηκε ότι το κοινοτικό δίκαιο υπερέχει και έναντι των εθνικών συνταγμάτων (υπόθεση Internationale Handelsgesellschaft). Η αρχή της υπεροχής δεν έχει γίνει ακόμα αποδεκτή από τη πλειοψηφία των εθνικών δικαστηρίων. Για παράδειγμα, το γερμανικό Συνταγματικό Δικαστήριο του Karlstuhe αποδέχεται σε γενικές γραμμές την υπεροχή, οταν όμως τίθεται θέμα θεμελιωδών δικαιωμάτων από το γερμανικό Σύνταγμα, επικαλείται αντίστοιχα Ευρωπαικά θεμελιώδη Δικαιώματα.

Στο μέλλον

Η αρχή αυτή προβλέπεται ρητά στο άρθρο 5a του Μέρους Ι του Ευρωπαικού Συντάγματος.
Ο εκπρόσωπος της βρετανικής κυβέρνησης επέκρινε τη διατύπωση του άρθρου υποστηρίζοντας ότι όλες οι εξουσίες απορρέουν από τα κράτη μέλη και όχι από το νέο σύνταγμα. Όσον αφορά στο θέμα αυτό, υποβόσκει σοβαρή διαφωνία καθώς κανένα κράτος μέλος - με εξαίρεση την Ιρλανδία - δεν έχει αποδεχθεί ρητά την υπεροχή του κοινοτικού δικαίου έναντι του δικού του εθνικού συντάγματος. Το Σύνταγμα της Ιρλανδίας αναφέρει την αρχή της υπεροχής του κοινοτικού δικαίου στο άρθρο 29, παράγραφος 4, εδάφιο 10.

Στα συντάγματα της Γαλλίας, της Γερμανίας, της Πορτογαλίας και της Φινλανδίας γίνεται αναφορά στην ΕΕ, όμως οι χώρες αυτές δεν αποδέχονται την υπεροχή του κοινοτικού δικαίου έναντι των συνταγμάτων τους.